Κανένα έθνος δεν κόσμησε την ιστορία του με παρόμοιο περιστατικό σαν αυτό με το τραγικό μεγαλείο του χορού της ομαδικής θυσίας του Ζαλόγγου. Αντιλαλούν ακόμη στα φαράγγια του ιερού βράχου , οι ήχοι του χαρμόσυνου τραγουδιού της ζωής και του θανάτου που κράτησε άφωνους τους βάρβαρους επιδρτομείς και την ανάσα των λίθινων ανθρώπων. Και μετά από τον κυκλικό χορό , που συμβολίζει την ενότητα της Ελληνικής φυλής για την ελευθερία, προβάλουν και σήμερα, ζωντανεμένες από τη σκέψη μας δυο υπέροχεςγυναικείες μορφές του Σουλιώτικου αγώνα.
Η Χάϊδω Γιαννάκη – Στόχου και η Μόσχω Τζαβέλαινα. Η πρώτη, μια παράξενη ιερή και υπερφυσική μορφή, ασύγκριτη και η έτερη, μια θαρραλέα καπετάνισσα με τα υπερφυσικά στοιχεία της θρυλικής φάρας… Και πάνω από τις επώνυμες και ανώνυμες μορφές του Σουλιώτικου έπους, υψώνεται ως τον ουράνιο θόλο, ο θρυλικός καλόγερος Σαμουήλ. Μορφή σεβάσμια, ασκητική με το σταυρό στο ένα χέρι και το ντουφέκι στο άλλο, ευλογεί και πολεμάει μαζί. Τα ράσα του και τα γένια του, ανεμίζουνε φουρτουνιασμένα από το ρίγος του εθνικού ενθουσιασμού και η ψυχή του φτερωμένη από τη χριστιανική πίστη και τηυν υμνολογία της τελευταίας λειτουργίας της Αγίας Σοφίας, σφίγγεται και με τα μάτια στραμμένα στο …Γολγοθά, ανατινάζει την μπαρουταποθήκη και θάβεται μαζί με 300 οικογένειες κάτω από τα ιερά σύμβολα της θρησκείας και της πατρίδας.
Γι αυτό το Σούλι και το Ζάλογγο, υψώνονται περήφανα στην Ήπειρο σαν εικόνες βωμού προγονικής λατρείας με μαγνητικό φώς, και ανεβάζουνε την ελληνική ψυχή σε ουράνια εθνική μυσταγωγία. Έτσι όπως τότε και σήμερα υψώνεται ασπίδα το Σούλι στα μάτια των εχθρών της ελληνικής φυλής. Μένει μνήμη ιερή και ναός εθνικής προσευχής μέσα στην καρδιά της Ελλάδας που σέβεται ο χρόνος και η παγκόσμια σκέψη. Και κάθε χρόνο τέτοια εποχή συγκεντρώνει εκεί στον ιερό και αιματοβαμμένο χώρο του τις πυκνές μάζες των Hπειρωτών εορταστών που θυμούνται πάντα την ιστορία και τους αγώνες των ηρώων τους για την ελευθερία της Ελλάδας έχοντας στη σκέψη τους και τον ηρωικό στοίχο του Σιφναίου ποιητή Αριστομένη Προβελλέγγιου:
« Ιδού σηκώνονται ολόγυρά μας
εκείν ’ οι ήρωες οι δοξασμένοι,
λάμπουν σαν άγγελοι λευκοί!
τους ραίνει,
φως ροδοστάλακτο
η λευτεριά μας.»
Κοσμάς Ζαφείρης
Αναδημοσίευση απο το Ράδιο Ηγουμενίτσα
Join the Conversation