Με την ενθρόνιση του νέου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Ιωάννου το Σάββατο 29 Μαρτίου 2025, στον καθεδρικό ναό “Ανάσταση” των Τιράνων, η Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας εισήλθε σε νέα εποχή, μετά από την ανασύστασή της το 1991 από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, μια περίοδος, που διήρκησε 33 χρόνια.
Ο διάδοχος του αξέχαστου Αναστασίου, που ήταν επιλογή του και τον προετοίμαζε γι’ αυτό το σκοπό, οφείλει όχι μόνο να αποτελέσει το συνεχιστή ενός μεγάλου έργου, το οποίο κατέλειπε ο προκάτοχός του, αλλά και να ανταποκριθεί στις θρησκευτικές και κοινωνικές προκλήσεις των καιρών, που είναι πολλές, σοβαρές και επείγουσες.
Ο ίδιος έθεσε τις προτεραιότητές του κατά την ενθρονιστήρια ομιλία του, οι οποίες κινούνται πάνω στο πνεύμα του Αναστασίου, άλλωστε αυτός τον ανέδειξε και τον ενέπνευσε και αφορούν στη διαφύλαξη της ιεράς παράδοσης, τη διασφάλιση της εκκλησιαστικής ενότητας, την ισορροπία μεταξύ του «Ευαγγελίου της Βασιλείας» και του «Κοινωνικού Ευαγγελίου», την προστασία των αξιών του γάμου και της οικογένειας, τη διατήρηση και ενίσχυση της θρησκευτικής συνύπαρξης στην Αλβανία, την ενθάρρυνση των νέων να αγαπούν την πατρίδα τους και να μην την εγκαταλείπουν και την καλλιέργεια των σχέσεων με όλες τις άλλες Εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες.
Υπήρξε στενός συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου και ένα από τα πρώτα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας και γνωρίζει, όπως και ο ίδιος είπε, το βαρύ φορτίο ευθύνης, που έχει αναλάβει.
Ο αλησμόνητος Αναστάσιος παρέλαβε μια Εκκλησία κατεστραμμένη και την ανέστησε και την περιέλαβε με το κύρος του, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης παραλαμβάνει μια Εκκλησία ανθηρή, τα επιτεύγματα της οποίας καλείται να τα συντηρήσει και να τα αυξήσει.
Το πόσο έντονα είναι τα αποτυπώματα του αξέχαστου Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στην Εκκλησία της Αλβανίας, αφού κατά κάποιο τρόπο είναι επανιδρυτής της, φάνηκε και από το γεγονός ότι στην προσφώνησή του εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας προς τον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη ο Μητροπολίτης Απολλωνίας και Φίερι Νικόλαος χαρακτήρισε τον Αναστάσιο “νέο Μωϋσή” και παρότρυνε το διάδοχό του να ακολουθήσει τους βηματισμούς του, αποδεικνυόμενος “Ιησούς του Ναυή”. Εξάλλου τόσο ο πρόεδρος της Αλβανίας Μπαϊράμ Μπεγκάι, όσο και ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μητροπολίτης Χαλκηδόνας Εμμανουήλ, καθώς και ο ιερέας π. Αλέξανδρος Ντόνι εκ μέρους των κληρικών της Αρχιεπισκοπής Τιράνων και Δυρραχίου έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στο πρόσωπο και στη δράση του Αναστασίου. Και κάθε φορά, που εντός του ναού ακουγόταν το όνομά του, οι πιστοί ξεσπούσαν σε χειροκροτήματα.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι ο νέος Αρχιεπίσκοπος θα είναι υπό τη “σκιά” του Αναστασίου, αλλά σημαίνει ότι οφείλει να πορευτεί με οδηγό την κληρονομιά εκείνου, κάτι, που και ο ίδιος αναγνώρισε και να βάλει και τη δική του σφραγίδα. Γι’ αυτό και ακούστηκε πολλές φορές, στα αλβανικά και στα ελληνικά, και μάλιστα ηχηρά το “Άξιος” για το νέο Αρχιεπίσκοπο.
Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες εκπροσωπήθηκαν, στην τελετή ενθρόνισης, ως ακολούθως: Το Οικοιμενικό Πατριαρχείο από τους Μητροπολίτες Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ και Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργης κ. Σεραπίωνα, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας από το Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε και Αγκόλας κ. Σεραφείμ, το Πατριαρχείο Αντιοχείας από το Μητροπολίτη Γαλλίας, Δυτικής και Νότιας Ευρώπης κ. Ιγνάτιο, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων από το Μητροπολίτη Ανθηδώνος κ. Νεκτάριο, το Πατριαρχείο Ρωσίας από το Μητροπολίτη Κορσούν και Δυτικής Ευρώπης κ. Νέστωρ, το Πατριαρχείο Σερβίας από τους Μητροπολίτες Ράσκας και Πριζρένης κ. Θεοδόσιο και Νίς κ. Αρσένιο, το Πατριαρχείο Ρουμανίας από το Μητροπολίτη Τιργκοβιστίου κ. Νήφων, το Πατριαρχείο Βουλγαρίας από τους Μητροπολίτες Νευροκοπίου κ. Σεραφείμ και Βράτσης κ. Γρηγόριο, το Πατριαρχείο Γεωργίας από το Μητοπολίτη Ζουγκντίδι και Τσαΐσι κ. Γεράσιμο, η Εκκλησία της Κύπρου από τον Επίσκοπο Καρπασίας κ. Χριστοφόρο, η Εκκλησία της Ελλάδος από τους Μητροπολίτες Νέας Κρήνης κ. Ιουστίνο, Σισανίου και Σιατίστης κ. Αθανάσιο, Κερκύρας κ. Νεκτάριο και Καστορίας κ. Καλλίνικο, η Εκκλησία της Πολωνίας από τον Επίσκοπο κ. Παύλο, η Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας από τον Αρχιεπίσκοπος Michalovce και Kosice κ. Γεώργιο, η Αρχιεπισοπή Αχρίδος από τους Μητροπολίτες Τετόβου και Γκόστιβαρ κ. Ιωσήφ και Στόβων κ. Ιάκωβο και η Ορθόδοξη Εκκλησία Αμερικής (OCA) από το Μητροπολίτη Βοστώνης κ. Νικόδημο.
Παρέστησαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αλβανίας κ. Μπαϊράμ Μπέγκαϊ, η Πρόεδρος της Βουλής κ. Ελίσα Σπιροπάλι, η Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Υποδομών κ. Μπελίντα Μπαλούκου, καθώς και ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ίγκλι Χασάνι, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος κ. Νίκος Δένδιας και η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Σοφία Ζαχαράκη. Την Αγία Έδρα εκπροσώπησε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Φλάβιο Πάτσε, ενώ παρόντες ήταν και οι άλλοι θρησκευτικοί ηγέτες της Αλβανίας.
Η Ορθοδοξία πρέπει και στην Αλβανία και παντού να παραμένει φορέας πνευματικής ελευθερίας, παρηγοριάς και ελπίδας. Φιλάνθρωπη, στην αρχική έννοια του όρου, με ανυπόκριτη αγάπη για κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα καταγωγής, φυλής, χρώματος, θρησκευτικών πεποιθήσεων. Να υποστηρίζει τον αδικούμενο ήδιωκόμενο λόγω πολιτικών, κοινωνικών ή πολιτιστικών διαφορών. Να προωθεί ανεπιφύλακτα την ισότητα όλων των ανθρώπων και το χρέος της αδελφοσύνης.
Η Ορθοδοξία είναι ταγμένη να τονίζει την αξία και το κάλλος του αγίου βίου και να καλλιεργεί πρόσωπα ελεύθερα, που με το ήθος, το χαρακτήρα, το δημιουργικό τους πνεύμα ανυψώνουν τον εαυτό τους και την κοινωνία.
