Κοντά στα Γιάννενα και σε απόσταση 15 χλμ. από την πόλη κοντά στον άξονα του δρόμου Καραδήμα-Δαφνούλα, στην πλαγιά του βουνού είναι πυργωμένη σαν αετοφωλιά η Ιερά Μονή Ηλιόκαλη (κάλλος του ήλιου), αφιερωμένη εις την Κοίμηση της Θεοτόκου. Μια μονή πολύ λίγο γνωστή, χωρίς αδελφότητα που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου.
Στη θύρα του νάρθηκα υπάρχει εντοιχισμένη η ταυτότητα της Μονής σύμφωνα με την οποία «ιστορήθηκε» – αγιογραφήθηκε- το έτος 1113 και άρα χτίσθηκε προ του έτους τούτου και κατά τρόπο θαυματουργικό.
Στο καθολικό αυτής είναι θησαυρισμένη η θαυματουργή εικόνα της.
Ο ποιητής Κ. Κρυστάλλης στο βιβλίο του «Άπαντα» και στο κεφάλαιο «οι Βλάχοι της Πίνδου» καταγράφει την ιστορία της στο διάβα του χρόνου και είναι ο μόνος που ασχολήθηκε με αυτό το μνημείο της ορθοδοξίας.
Της μονής αυτής είμαι διακονητής για πολλά χρόνια και σε αυτά τα χρόνια έχω δει και έχω ακούσει πολλά από ηλικιωμένους των γύρω χωριών που αναφέρονται στα θαύματα που η Ηλιοκαλήτισσα έχει επιτελέσει τους πιστούς.
Κάθε τόπος βέβαια έχει και μία θαυματουργή εικόνα της παναγίας και καθεμιά έχει την ιστορία και τους θρύλους της που δημιουργούν μια ατμόσφαιρα θρησκευτικού μυστηρίου.
Μέσω των θαυμάτων η Θεοτόκος έρχεται σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους και τα προβλήματά τους. Για να γίνει όμως αυτό αποδεκτό προϋποθέτει και ζωντανή πίστη. Βέβαια το θαύμα έρχεται αφού σβήσει το κερί της ελπίδας. Συχνά ακούμε είτε σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις είτε σε ομολογίες γιατρών, οι οποίοι είναι οι μόνοι αυτόπτες μάρτυρες του θαυμαστού γεγονότος του θαύματος, να λένε «σώθηκε από θαύμα».
Με το θαύμα το αόρατο γίνεται ορατό και το μη φανερό, φανερώνεται.
Μετά από τη σύντομη αυτή αναφορά που επιχείρησα να κάνω στην Ι.Μ Ηλιόκαλης, ακόμα θα αναφερθώ σε ένα γεγονός που ξεχωρίζω ανάμεσα στα πολλά που είδα και έζησα κατά την πολύχρονη διακονία μου σε αυτή τη Μονή, που με συγκλόνισε ιδιαίτερα και για αυτό το σκοπό αυτό θα επιστρατεύσω τη μνήμη μου, επικαλούμενος παράλληλα τη Θεία Φώτιση.
Πριν πολλά χρόνια,στις 14 Οκτωβρίου 2014, μια ηλιόλουστη μέρα, πήγα στη Μονή για να φωτογραφίσω τον περιβάλλοντα χώρο, εντός των τειχών και το έκανα γοητευμένος από την ομορφιά του τοπίου με τις ολάνθιστες γλάστρες, τα λουλούδια και την ευωδιά που ανέδινε ο χώρος, χωρίς βέβαια να γνωρίζω την τέχνη του φωτογράφου.
Μετά τη λήψη πολλών φωτογραφιών έφυγαν και φθάνοντας στη μέση της διαδρομής και ενώ πίστευα ότι ο σκοπός της επίσκεψής μου εκπληρώθηκε, αιφνίδια άκουσα μέσα μου μια φωνή να μου λέει επιτακτικά, ψιθυριστά και μυστικά «Γύρνα πίσω». Δεν τελείωσες τη φωτογράφιση».
Από εκείνη τη στιγμή όλες οι κινήσεις μου υπάκουαν σε κάποια αόρατη δύναμη στα χέρια τις οποίες έγινε έρμα. Ο χρόνος αυτός αφαιρέθηκε από το βιολογικό μου χρόνο και το «πώς» και «γιατί» ξεχάστηκαν.
Έκανα υπακοή στην επιταγή αυτή και ακολουθώντας την ίδια πορεία, γύρισα, έφθασα στον εξωτερικό χώρο της Μονής στο πάρκινγκ και από ένα μικρό ύψωμα αγνάντεψα τον κάμπο, τα βουνά και τη λιθόκτιστη βρύση… Μου άρεσαν… Σαν να τα βλέπω για πρώτη φορά.. Τα φωτογράφισα και έφυγα χωρίς να μου περάσει από το μυαλό αν ο σκοπός της επιστροφής ήταν αυτός.
Την επομένη εκτύπωσα τις φωτογραφίες και η τελευταία ήρθε πρώτη στα χέρια μου. Με έκπληξη παρατήρησα τους σε αυτή παρουσιάζεται μια λυγερόκορμη γυναίκα, ράσο φορεμένη να προβάλλει δίπλα στη βρύση κρατώντας μωρό στην αγκαλιά, έχουσα καθαρά γυναικεία χαρακτηριστικά αλλά και μια κοινή κόκκινη γραμμή στη βάση του λαιμού, όμοια με αυτή που έχουν πολλές εικόνες της Παναγίας.
Κατά τη φυσική τάξη, την επέδειξα σε εκκλησιαστικά και μη πρόσωπα χωρίς να αναμένει την προσωπική τους μαρτυρία ως προς την ανάγνωση του προσώπου της φωτογραφίας, αφήνοντας αυτά στην ελεύθερη κρίση, ευχόμενος τη Θεία Φώτιση «ινα μη περιπέσουν εις πλάνην».
Κατά την προσωπική μου εκτίμηση το γεγονός αυτό ήρθε «εκ του μη όντος εις το ων» και πρόκειται για ένα θαύμα, από τα πολλά που συμβαίνουν στη ζωή μας, έξω από τους φυσικούς νόμους, αποδιδόμενο ως υπερφυσικό φαινόμενο ανεξήγητο με τη λογική και τη φυσική τάξη.
Είναι έργο της θείας δύναμης για τη φανέρωση της παντοδυναμίας της. Είναι υπεράνω της ανθρώπινης νόησης, ακατανόητο, ξένο και παράδοξο.
Θεωρώντας ότι τώρα «επέστη ο χρόνος» τη φωτογραφία αυτή δίνω στη δημοσιότητα, ευχόμενος ορθή κριτική.
Βρύθουν οι μαρτυρίες πιστών που αναφέρονται στις εμφανίσεις και τα θαύματα της Παναγίας. Η φωτογραφία επιβεβαιώνει την ύπαρξη του Θείου προσώπου, και συχνά ακαταμάχητο αποδεικτικό στοιχείο αποδεκτό και από τη Δικαιοσύνη.
