Η δικαιοσύνη, το τελευταίο αποκούμπι κάθε αδύναμου και αδικημένου, είναι σαν τη γυναίκα του Καίσαρα. Πρέπει να είναι και να φαίνεται τίμια.
Ωστόσο, μετά το έγκλημα των Τεμπών, η εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη έχει καταρρεύσει. Δημοσκοπήσεις δείχνουν πως 8 στους 10 Έλληνες δεν την εμπιστεύονται.
Και όμως, στον «μακρύ κατάλογο» όσων την αμφισβητούν, έχουν υπάρξει και εξέχοντα κυβερνητικά στελέχη:
Ο Πρωθυπουργός (21/01/2013, κρατικό ραδιόφωνο): «Δεν έχω όμως την ίδια εμπιστοσύνη σε κάποιους λειτουργούς της Θέμιδος, διότι δυστυχώς φοβάμαι ότι κάποιοι δικαστές εθελοτυφλούν».
Ο Πρόεδρος της Βουλής (Φεβ. 2023, Attica TV): «Αυτή η απόφαση του Αρείου Πάγου έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη μου στην ηγεσία της δικαιοσύνης».
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης (15/9/2016, Facebook): «Ανώτατοι κυρίως δικαστές, οι οποίοι άλλοτε υποκύπτουν και άλλοτε υπηρετούν πρόθυμα λοιπές εξουσίες».
Αν όλα τα παραπάνω ειπώθηκαν από κυβερνητικούς αξιωματούχους, γιατί η κυβέρνηση δείχνει τόσο ενοχλημένη όταν η κοινωνία εκφράζει τα ίδια ερωτήματα; Μήπως η ίδια, με τους χειρισμούς της, έχει προκαλέσει την αμφισβήτηση;
– Ο υπουργός Μεταφορών, λίγες μέρες πριν την τραγωδία, δήλωνε στη Βουλή ότι «δεν παίζουμε με την ασφάλεια των επιβατών στα τρένα». Ήταν παραπλανημένος ή μας κορόιδευε;
-Γιατί δεν υλοποιήθηκε η τηλεδιοίκηση, ενώ είχε χρηματοδοτηθεί με 54 εκατ. ευρώ και θα μπορούσε να αποτρέψει τη σύγκρουση;
-Γιατί ο Πρωθυπουργός έσπευσε να αποδώσει τη σύγκρουση σε «ανθρώπινο λάθος» και τη φωτιά σε «έλαια σιλικόνης», για να ανασκευάσει 2 χρόνια μετά;
-Ο μοιραίος σταθμάρχης διορίστηκε από ανθρώπινο λάθος ή από πολιτικό ρουσφέτι;
-Γιατί δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες που ορίζει η 4η Έκδοση Ειδικού Σχεδίου Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών (ΕΕΣΔΑΑ), για την «Ασφάλεια χώρου/έλεγχο Περιμέτρου», όπως οριοθέτηση χώρου, καταγραφή εισερχομένων – εξερχομένων, απαγόρευση εισόδου στους μη αρμόδιους;
-Γιατί δεν κατασχέθηκε άμεσα το βιντεοληπτικό υλικό από τις κάμερες, με τα γνωστά αποτελέσματα (δόθηκαν λάθος καταγραφικά, με καθυστέρηση, άλλα σπασμένα, άλλα χάθηκαν, άλλα ξαναβρέθηκαν);
-Γιατί δεν πραγματοποιήθηκαν νεκροψίες, δεν συγκεντρώθηκε βιολογικό υλικό, τοξικολογικές εξετάσεις, και δεν συντάχθηκε έκθεση αυτοψίας, όπως προβλέπει το Σχέδιο Διαχείρισης;
-Ορίστηκαν άμεσα πραγματογνώμονες με την απαιτούμενη επιστημονική κατάρτιση; Αληθεύει ότι δύο από αυτούς είναι υπάλληλοι της Περιφέρειας Θεσσαλίας, άσχετοι με το γνωστικό αντικείμενο της έρευνας;
-Γιατί απαγορεύτηκε, τις πρώτες 24 ώρες, η δωρεάν συνδρομή της ομάδας Anubis Coldcase K9 Team, η οποία τελικά κλήθηκε με 9 μήνες καθυστέρηση και εντόπισε βιολογικό υλικό, σε σημείο μάλιστα όπου είχαν μεταφερθεί βαγόνια του δυστυχήματος;
-Γιατί οι εμπλεκόμενοι, όχι μόνο δεν τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, αλλά κάποιοι πήραν και προαγωγή;
-Γιατί κάποιες διώξεις ασκήθηκαν μόνο μετά από μηνύσεις συγγενών και όχι αυτεπάγγελτα από τη Δικαιοσύνη;
Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Το πιο οδυνηρό ίσως, είναι πως αυτοί που θρηνούν τους δικούς τους, αναλαμβάνουν και το έργο του ανακριτή, δίνοντας κρίσιμα στοιχεία στις έρευνες. Και την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αντί να πείσει ότι είναι μαζί τους, επιλέγει να συγκρουστεί. Όπως δήλωσε και ο Αντώνης Σαμαράς (25/2, HuffPost): «Δεν νοείται η κυβέρνηση να αντιδικεί με τους συγγενείς των θυμάτων και τους πολίτες που θέλουν να τους συμπαρασταθούν».
Η κυβέρνηση των υποκλοπών και των επιθέσεων στις Ανεξάρτητες Αρχές ας μας απαντήσει:
Ποιος πληγώνει περισσότερο τη δικαιοσύνη; Αυτός που την αμφισβητεί με ερωτήσεις ή αυτός που την παρεμποδίζει με πράξεις; Σε ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός αρνείται να εφαρμόσει απόφαση Ανώτατου Δικαστηρίου για τις υποκλοπές;
Η αμφισβήτηση της δικαιοσύνης είναι αποτέλεσμα κυβερνητικών επιλογών που στόχευαν στην αποφυγή της πολιτικής ευθύνης. Όμως, όπως είχε πει το 2019 ο ίδιος ο Πρωθυπουργός: «Αδυνατώ να αντιληφθώ τι σημαίνει πολιτική ευθύνη δίχως καμία παραίτηση». O tempora, o mores!
Η κυβερνητική διαχείριση της υπόθεσης των Τεμπών διόγκωσε το κλίμα απογοήτευσης, ανασφάλειας, αμφισβήτησης των θεσμών, αλλά και την άνοδο της αντισυστημικής ψήφου, προς τα άκρα. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι η επίθεση σε όσους ρωτούν. Ούτε οι κατηγορίες για υποκινούμενα συλλαλητήρια. Κανένα κόμμα δεν διαθέτει σήμερα μηχανισμούς κινητοποίησης τέτοιου όγκου ειρηνικών διαδηλωτών.
Οι διαδηλώσεις για τα Τέμπη είναι η συλλογική αίσθηση αδικίας που βιώνουν όλοι οι πολίτες, που ζητούν απαντήσεις και όχι αοριστολογίες. Η απαίτηση αυτή λαμβάνει μορφή υπαρξιακού ερωτήματος για το μέλλον της χώρας, που πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στον βούρκο και τη δημοκρατία.
Το μεγάλο στοίχημα είναι να υπάρξει ξανά εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς. Και για να συμβεί αυτό, πρέπει να σταματήσει η εκάστοτε κυβέρνηση να διορίζει τους ανώτατους δικαστικούς.
Οι προτάσεις για έναν ανεξάρτητο τρόπο επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης είναι μια ουσιαστική λύση, ώστε «να μην είναι στο χέρι του εκάστοτε Πρωθυπουργού και στο χέρι της εκάστοτε κυβέρνησης» και, δεύτερο σημείο επίσης πολύ κρίσιμο, «για τέσσερα χρόνια μετά την αφυπηρέτηση των δικαστικών λειτουργών, να μην μπορούν να πάρουν κανένα δημόσιο αξίωμα» (προτάσεις του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ στο προεδρείο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων).
Αλλιώς, οι στίχοι του Θανάση Παπακωνσταντίνου θα συνεχίσουν να μας στοιχειώνουν: «Μες την κοιλάδα των Τεμπών, φόβος των μηχανοδηγών». Και η χώρα θα βιώνει ένα μοτίβο τραγικών γεγονότων.
Κλείνοντας, παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο “The Origins of Totalitarianism” (Οι Απαρχές του Ολοκληρωτισμού) της Χάννα Άρεντ, μία από τις σημαντικότερες πολιτικές φιλοσόφους του 20ού αιώνα: «…Ένα συνεχές ψέμα δεν αποσκοπεί στο να κάνει τους ανθρώπους να πιστέψουν το ψέμα, αλλά στο να διασφαλίσει ότι κανείς δεν πιστεύει τίποτα πια… Με τέτοιους ανθρώπους, μπορείς να κάνεις ότι θέλεις…».
Θεοδώρου Μιχάλης
Μέλος ΝΕ ΠΑΣΟΚ Θεσπρωτίας
Join the Conversation