Απρόσκοπτα προχωρά η προσπάθεια αποκατάστασης και ανάδειξης του ιστορικού τόπου του Σουλίου, απαντά η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε ερώτηση του προέδρου της Ελληνικής Λύσης Κυριάκου Βελόπουλου που είχε ως θέμα «Το ιδιοκτησιακό καθεστώς και άλλα ζητήματα προς επίλυση για την ανάδειξη της ιστορικότητας του Σουλίου και την αναζωογόνηση της τοπικής κοινωνίας».
Η ερώτηση του κ. Βελόπουλου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το πιο σημαντικό ζήτημα που οφείλει η Πολιτεία να επιλύσει είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αφού όλη η γη και τα ακίνητα στην περιοχή του Σουλίου ανήκουν στο Δημόσιο και δεν υπάρχει ιδιωτική περιουσία. Συνέπεια αυτού του καθεστώτος είναι το γεγονός ότι για οποιαδήποτε παρέμβαση απαιτείται πρωτίστως νομοθετική ρύθμιση, η οποία να ξεκαθαρίζει με σαφήνεια ποιοι είναι οι αρχαιολογικοί χώροι, ποιες οι δασικές περιοχές και τι δύναται να αποδοθεί στους πολίτες.
Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 2321/18.12.2024 Ερώτησης του Βουλευτή Κυριάκου Βελόπουλου, το Υπουργείο Πολιτισμού τονίζει ότι επιδεικνύει εμπράκτως το ενδιαφέρον του για τη διαφύλαξη και ανάδειξη του Σουλίου, καθώς αποτελεί σημαντικό παράδειγμα τόπου ιστορικής μνήμης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την απάντηση της Υπουργού, κατά τα προηγούμενα έτη, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ προχώρησαν στη σύνταξη ολοκληρωμένης μελέτης συνολικής ανάδειξης του Τετραχωρίου Σουλίου και του κάστρου Κιάφας, σύμφωνα με την ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, η οποία σήμερα βρίσκεται στο τελικό στάδιο επικαιροποίησης. Σύμφωνα με την ανωτέρω μελέτη, ορίστηκε Ζώνη Προστασίας Α΄, η οποία περιλαμβάνει το Κάστρο Κιάφας, το Κούγκι, τον Άγιο Δονάτο και τη Γέφυρα Ντάλα, ενώ στη Ζώνη Προστασίας Β΄ συμπεριλαμβάνονται ο οικιστικός ιστός του Σουλίου, της Κιάφας, του Αβαρίκου, συμπεριλαμβανομένου και του οικισμού Μπενούκα.
Τον Φεβρουάριο του έτους 2018, μεταξύ του ΥΠΠΟ, της Περιφέρειας Ηπείρου και του Δήμου Σουλίου, υπεγράφη Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης για το έργο “Αναστήλωση – επισκευή οικίας Μπούση και πηγαδιών στον Ιερό χώρο του Σουλίου”. Στο πλαίσιο της εν λόγω Σύμβασης υλοποιήθηκαν εργασίες αναστήλωσης και επισκευής της Οικίας Μπούση, οι οποίες ολοκληρώθηκαν εντός του α΄ τριμήνου του 2021, ενώ, εν αναμονή της ολοκλήρωσης των εγκαταστάσεων ύδρευσης, η Οικία πρόκειται να αξιοποιηθεί ως φυλάκιο της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων και ως εκθεσιακός χώρος.
Ακολούθως, το έτος 2020, το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στην υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης με την Περιφέρεια Ηπείρου και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, για την εκπόνηση ερευνητικού έργου με τίτλο «Διερεύνηση του ευρύτερου ιστορικού χώρου του Σουλίου. Ανάδειξη, προστασία και ανάπτυξη του πολιτισμικού και πολιτιστικού του τοπίου». Το αντικείμενο του ερευνητικού προγράμματος ήταν η συστηματική έρευνα και αξιολόγηση του σύνθετου ‘πολιτισμικού τοπίου’, με στόχο την υποβολή προτάσεων για την προβολή και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής – πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, στο πλαίσιο της ανάδειξης και βιώσιμης ανάπτυξης του ευρύτερου πολιτισμικού τοπίου, του φυσικού και ιστορικού χώρου του Σουλίου. Το εγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα για τον ιστορικό χώρο Σουλίου θα αποτελέσει τη βάση για την εκπόνηση μελετών αναστήλωσης και επανάχρησης ιστορικών οικιών και επιλεγμένων σουλιώτικων οικιών.
Επιπροσθέτως, δυνάμει της υπ’ αρ. πρωτ. 77612/22.02.2023 (ΑΔΑ:98ΨΗ4653Π4- ΘΨΕ) Απόφασης της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΠΟ, εγκρίθηκαν τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος με θέμα «Διερεύνηση του ευρύτερου ιστορικού χώρου Σουλίου: «Ανάδειξη προστασία του πολιτισμικού και πολιτιστικού του τοπίου». Εν συνεχεία, συντάχθηκε οικονομοτεχνική μελέτη, σύμφωνα με την οποία το έργο με τίτλο «Αποκατάσταση του κάστρου Κιάφας στην περιοχή του Σουλίου Περιφέρειας Ηπείρου» προϋπολογισμού 1.500.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με κωδικό ΟΠΣ ΤΑ 5215613, δημοπρατήθηκε και ήδη υλοποιείται από την αρμόδια Διεύθυνση. Επιπλέον, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα που συγκροτήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος, για τη διευθέτηση και οριστική επίλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος σε ορεινές περιοχές, όπως το Σούλι, απαιτείται η κύρωση των δασικών χαρτών, η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και η οριστική ρύθμιση των χρήσεων γης μέσω της εφαρμογής τοπικού πολεοδομικού σχεδίου.
Επισημαίνεται ότι το ΥΠΠΟ, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, πραγματοποιεί συσκέψεις με τους αρμόδιους φορείς με στόχο να ολοκληρωθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα όλες οι νομοθετικές ρυθμίσεις επίλυσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, να προχωρήσει απρόσκοπτα η αποκατάσταση και επανάχρηση των κτηρίων στην περιοχή του Σουλίου, και να αναδειχθεί η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
Τέλος, όσον αφορά στα λοιπά ζητήματα που θέτει η Ερώτηση, επισημαίνεται ότι αυτά εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων του ΥΠΠΟ.
Join the Conversation