Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις στην εποχή του ΑΙ | Γράφει η Αθηνά Καλύβα

Κεντρικό ρόλο στη δημιουργία ισχυρής Ενιαίας Αγοράς και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας έχει η φορολογία. Αναμφίβολα υφίσταται αναγκαιότητα αντιμετώπισης του φορολογικού σχεδιασμού και άρσης φορολογικών εμποδίων, περαιτέρω εναρμόνισης στην έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, ΕΦΚ/Ενέργεια), επανεξέτασης του τρόπου λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο της Ε.Ε, με δυνατότητες και διευρυμένης συνεργασίας («εναρμόνιση με ευελιξία»), ενίσχυσης ΜΜΕ, επενδυτικών κινήτρων κλπ. Διαπιστώνεται πρόοδος (π.χ υιοθέτηση της Οδηγίας FASTER, για την άρση διασυνοριακών επενδυτικών εμποδίων), ωστόσο προκρίνονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προκειμένου οι επιχειρήσεις να λειτουργήσουν εντός της Ενιαίας Αγοράς (με προώθηση και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών/CMU και της Τραπεζικής Ένωσης), χωρίς το υφιστάμενο συνονθύλευμα εθνικών κανόνων που εμποδίζουν την καινοτομία.

Επιπρόσθετα, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην αρχή μιάς νέας ψηφιακής επανάστασης, με την αύξηση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), με τεράστιες δυνατότητες, αλλά και προκλήσεις. Ουσιαστικά, παρέχεται στην Ε.Ε ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να αντιμετωπίσει τα κενά στη καινοτομία, ανακτώντας έναν δυναμικό βιομηχανικό τομέα, με κάθετη ενσωμάτωση της ΑΙ. Ωστόσο, ανακύπτουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις της ΑΙ στις αγορές εργασίας, στα κοινωνικά/εκπαιδευτικά συστήματα κλπ.

Η φορολογική πολιτική μπορεί να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις της ΑΙ στην αγορά εργασίας συντελώντας στην πιο ομοιόμορφη κατανομή των κερδών. Ωστόσο, τα φορολογικά συστήματα δεν φαίνεται να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, δεδομένου ότι στην Ε.Ε τα φορολογικά έσοδα βασίζονται ακόμη στη φορολόγηση της εργασίας. Επιπλέον, τα φορολογικά κίνητρα που έχουν εισαχθεί για την ενίσχυση της καινοτομίας δεν φαίνεται να έχουν αξιολογηθεί, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτίμηση των φορολογικών δαπανών στα ΚΜ, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για την ενίσχυση της ΑΙ, φαίνεται να είναι αποσπασματική και όχι εναρμονισμένη.

Υφίσταται συνεπώς αναγκαιότητα στην Ε.Ε επανεξέτασης/αξιολόγησης των φορολογικών κινήτρων, της φορολόγησης των επιχειρήσεων και κεφαλαίου, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές αλλαγές που επέρχονται μέσω των εφαρμογών της AI.

Αναμφίβολα η ψηφιακή μετάβαση συντελεί στη μείωση της φοροδιαφυγής και στην απλούστευση διαδικασιών. Όμως, η νέα πραγματικότητα απαιτεί εναρμονισμένες φορολογικές πολιτικές και φορολογικά κίνητρα συναφή με το νέο περιβάλλον. Τα ανωτέρω σε συνδυασμό με τους νέους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, και την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού πλαισίου του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρέχουν στην Χώρα μας μοναδική ευκαιρία για την αποτελεσματική οριοθέτηση του εθνικού πλαισίου δημοσιονομικής προσαρμογής βασισμένου σε ένα ανθεκτικό φορολογικό σύστημα.