Εδώ και 8 μήνες η χώρα μας αλλά και ολόκληρος ο κόσμος βιώνει μια διττή κρίση, υγειονομική και οικονομική. Η οικονομική υποχώρηση αποτελεί πρωτοφανές παγκόσμιο καθολικό φαινόμενο. Για την Ελλάδα ωστόσο, η κρίση αυτή, μοιάζει με χαριστική βολή. Τραυματισμένη από τη δεκαετή οικονομική κρίση (δραματική μείωση ΑΕΠ, αύξηση ανεργίας, λουκέτα επιχειρήσεων) και χωρίς οι κυβερνήσεις να έχουν προχωρήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές καθίσταται ακόμα πιο ευάλωτη.
Η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, επί 4,5 χρόνια, απέτυχε να εκσυγχρονίσει το κράτος στη δομή, την κουλτούρα και τη λειτουργία σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο. Η αναξιοκρατία και το πελατειακό κράτος όχι μόνο δεν σταμάτησαν αλλά επεκτάθηκαν σε πολλούς τομείς. Δεν υπήρχε όραμα για τη χώρα αλλά μια κυβέρνηση που το μόνο που την ενδιέφερε ήταν η αγάπη για την εξουσία. Η διάψευση του «πρώτη φορά αριστερά» και η ματαίωση των προσδοκιών των Ελλήνων για μια κοινωνικά δίκαιη διακυβέρνηση, έφερε τη Νέα Δημοκρατία στην εξουσία.
Κατά τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης Μητσοτάκη επικρατούσε ευφορία σε επίπεδο κοινής γνώμης. Ήταν τόσο μεγάλη η απογοήτευση στην οποία είχε βυθίσει ο Αλέξης Τσίπρας την κοινωνία που το αυτονόητο του ψηφιακού κράτους, για παράδειγμα, φάνταζε επανάσταση. Με το ξέσπασμα της πανδημίας, πολιτικό σύστημα και κοινωνία ενώθηκαν στην υπέρτατη προτεραιότητα για την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, τα καταφέραμε. Σήμερα ωστόσο, με την αγορά ήδη τραυματισμένη, την κοινωνία εξουθενωμένη από τις διαδοχικές κρίσεις, τον φόβο της πανδημίας και την ανασφάλεια των εθνικών θεμάτων, το επόμενο διάστημα προοιωνίζεται πολύ δύσκολο.
Όλες οι αναλύσεις δείχνουν ότι, για το 2020, η Ελλάδα θα σημειώσει σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 8%. Για το 2021 το θετικό σενάριο είναι ισχνή ανάπτυξη της τάξης του 4 – 5% και το κακό σενάριο είναι 3 – 4% ύφεση. Η ανεργία εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 5 μονάδες πάνω από το επίσημο 16,8%, καθώς δεν προσμετράται η κρυφή ανεργία. Ενώ η ΓΣΕΕ επισημαίνει στην Έκθεσή της για την απασχόληση ότι από τον Μάρτιο έως και τον Ιούνιο 2020 διαπιστώνεται «έξοδος» από την εργασία για 180.000 άτομα και μείωση του μέσου μισθού κατά 10%.
Για να αποφευχθεί η οικονομική καταστροφή και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι δραστηριότητές τους, η κυβέρνηση οφείλει να δράσει άμεσα. Όχι μέσα από την προσφιλή οδό της επικοινωνίας στα ΜΜΕ που αδρά έχει επιχορηγήσει, αλλά από την πραγματική παραγωγή πολιτικής. Άλλωστε την ευνοεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα γενναίο χρηματοδοτικό πακέτο στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, σημαντικό μέρος του οποίου παίρνει η Ελλάδα. Όπως επίσης και η μεταστροφή του ΔΝΤ από τη συνταγή της «σκληρής λιτότητας» στο πρότυπο των κεϋνσιανών πολιτικών.
Η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και οι ευρωπαϊκοί πόροι ωστόσο, δεν πρέπει να είναι ένα μέτρο πρόσκαιρης αντιμετώπισης της διττής αυτής κρίσης, αλλά εργαλείο για την αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Προς την κατεύθυνση αυτή χρειάζονται συγκεκριμένοι κλάδοι και τομείς στόχευσης που θα κρίνουν την επιτυχία της κυβέρνησης στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Συνοπτικά αναφέρω ορισμένες προτάσεις που θα μπορούσαν να φέρουν αποτελέσματα.
Πρώτον, ένεση ρευστότητας στην αγορά. Χαμηλότοκα δάνεια στις επιχειρήσεις με εγγύηση του κράτους και της ΕΚΤ, βοηθώντας τις να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας. Όχι όμως, όπως έγινε με το ΤΕΠΙΧ ΙΙ με τα σκανδαλώδη δάνεια που δόθηκαν μόνο σε λίγες επιχειρήσεις με αδιαφανή κριτήρια. Η αξιοκρατία και η ποσοστιαία συμμετοχή μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να είναι ο στόχος.
Δεύτερον, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων από το κράτος – τουλάχιστον για όσο διαρκεί η πανδημία – σε επιχειρήσεις που θα προσλάβουν νέο μόνιμο προσωπικό. Το μέτρο αυτό θα συμβάλλει στη συγκράτηση της ανεργίας, παρέχοντας τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αναζητήσουν εξειδικευμένο προσωπικό σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Τρίτον, πραγματική και καθολική ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του Δημοσίου. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να επαίρεται για τον μετασχηματισμό που έχει επιφέρει, ωστόσο ένας πολίτης που χρειάζεται μία ληξιαρχική πράξη γάμου και έχει παντρευτεί πριν το 2013 δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί εξ αποστάσεως, πρέπει να προσέλθει σε ΚΕΠ. Ασφαλιστικά ταμεία, εφορίες, πολεοδομίες, δήμοι είναι ορισμένοι από τους οργανισμούς που οφείλουν να εξυπηρετούν τους πολίτες με ηλεκτρονική αλληλογραφία και ηλεκτρονικές αιτήσεις όσον αφορά στα καθημερινά τους ζητήματα.
Την περίοδο αυτή η κυβέρνηση θα κριθεί, επί της ουσίας, για το σχέδιο που θα εφαρμόσει στην ανάσχεση της μεγαλύτερης ύφεσης σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Η «επικοινωνία» σταματά εκεί που ξεκινούν τα βαθιά προβλήματα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν να κάνουν με τη ζωή και την επιβίωση ανθρώπων και επιχειρήσεων.
Join the Conversation