Πύργος Κούλια | Ο “αγέρωχος φρουρός” της Παραμυθιάς

Αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα δείγματα πυργόσχημης οχυρωματικής κατοικίας στη βορειοδυτική Ελλάδα. Σήμερα και στους 5 ορόφους, λειτουργεί φωτογραφική έκθεση για την μνημειακή κληρονομιά της Θεσπρωτίας

Είναι χτισμένη στους πρόποδες του υψώματος του κάστρου της Παραμυθιάς, στα όρια του σύγχρονου οικισμού και σε σημείο που της εξασφάλιζε οπτική επαφή με ολόκληρο τον κάμπο της Παραμυθιάς και τη γύρω περιοχή.

Ο λόγος για τον πύργο Κούλια της Παραμυθιάς που αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα δείγματα πυργόσχημης οχυρωματικής κατοικίας στη βορειοδυτική Ελλάδα και χρονολογείται στο β΄ μισό του 18ου, αρχές 19ου αι.

Πύργους- κατοικίες συναντάμε από την βυζαντινή εποχή μέχρι και τον 19ου αιώνα σε αρκετές περιοχές του ελλαδικού χώρου, όπως στη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, αλλά και σε πολλά μέρη της Βαλκανικής Χερσονήσου. Καθαρά αμυντικοί λόγοι επέβαλαν τη μορφή τους και χρησίμευαν για την ασφάλεια των αρχόντων και των γαιοκτημόνων

Σήμερα και στους 5 ορόφους του πύργου, λειτουργεί φωτογραφική έκθεση συνοδευόμενη από το αντίστοιχο εποπτικό υλικό με θέμα «Η μνημειακή κληρονομιά της Θεσπρωτίας από τους βυζαντινούς χρόνους μέχρι την ύστερη Τουρκοκρατία», που διοργανώνει η 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Στην έκθεση ο επισκέπτης θα κάνει ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν για να γνωρίσει τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Θεσπρωτίας. Το Ιόνιο Πέλαγος κατέστησε την περιοχή σημαντική στις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Πολλά δε από αυτά τα μνημεία, που παρουσιάζονται στην έκθεση, βρίσκονται σε αρχαίες θέσεις, γεγονός που υποδηλώνει τη διαχρονική κατοίκηση στη Θεσπρωτία

Ο χώρος είναι επισκέψιμος για το κοινό δύο φορές την εβδομάδα, κάθε Τρίτη και Σάββατο.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Πρόκειται για πυργόσχημη κατασκευή, πενταώροφη, εξωτερικών διαστάσεων 7,80 Χ 7,67μ. Έχει τετράγωνη κάτοψη και το ύψος της φθάνει τα 26μ. Στεγάζεται με θόλο. που καλύπτεται με τετράρριχτη στέγη.

Οι τοιχοποιίες της είναι δομημένες με ορθογωνισμένους ασβεστόλιθους και πωρόλιθους σε οριζόντια διάταξη, συνδεδεμένους με ισχυρό ασβεστοκονίαμα. Εσωτερικά οι τοίχοι είναι επιχρισμένοι. Ίχνη χρώματος υποδηλώνουν ενδεχόμενο γραπτό διάκοσμο. Η επικοινωνία των ορόφων γίνεται με ξύλινες κλίμακες. Το ισόγειο στεγάζεται με θόλο ενώ οι υπόλοιποι όροφοι διαχωρίζονται με ξύλινα πατώματα. Στο εσωτερικό του δεύτερου και του τρίτου ορόφου υπάρχουν εστίες (τζάκια), με οξυκόρυφες απολήξεις.

Τα ανοίγματα περιορίζονται στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο σε τυφεκιοθυρίδες, ενώ στους τρεις επάνω ορόφους υπάρχουν παράθυρα, ορθογώνιου σχήματος, διαφόρων διαστάσεων. Στον τέταρτο όροφο και στις τέσσερις πλευρές του υπάρχουν καταχύστρες, τοποθετημένες στον άξονα των ανοιγμάτων, που ενισχύουν τον αμυντικό χαρακτήρα του μνημείου. Δύο καπνοδόχοι εξέχουν από τη στέγη. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του δεύτερου ορόφου. Η πρόσβαση στο μνημείο γινόταν με ξύλινη ανασυρόμενη σκάλα. Μία δεύτερη είσοδος στο ισόγειο οδηγεί στον αύλειο χώρο του πύργου.

Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά πέτρες, ενώ στην κορυφή του εξέχει ο τρούλος στον οποίο κατά παράδοξο τρόπο έχουν φυτρώσει και συντηρούνται από τον ίδιο το τρούλο, 3 ελιές.




In this article

Join the Conversation