Η χώρα εξακολουθεί να βολοδέρνει στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον ανήμπορη να ξεφύγει από την έλλειψη ποιότητας πολιτικού λόγου καθώς και από τη χαμηλή πολιτική διαχείριση της οικονομίας της. Παρουσιάζεται από την κυβέρνηση και ευρωπαίους παράγοντες μία ειδυλλιακή εικόνα για την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Ενδεικτικά:
α) Τα μέτρα τα οποία επέβαλε η Τρόικα με το τρίτο «Μνημόνιο», οδήγησαν πράγματι σε μια σημαντική δημοσιονομική προσαρμογή. Σταθερά όμως δημοσιονομικά πεδία δεν δημιουργήθηκαν ώστε να καταστήσουν την προσαρμογή διατηρήσιμη στο μέλλον. Είναι κτισμένη σε σαθρό υπόστρωμα, ετοιμόρροπη να καταρρεύσει στον πρώτο πολιτικό κλυδωνισμό.
β) Η επιλογή της Τρόικας για ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ήταν σωστή, διότι έτσι καλύπτεται η υποχρέωση της χώρας να πληρώνει την ετήσια δαπάνη των τόκων μετά την παράταση πληρωμής του χρέους για το απώτερο μέλλον.
γ) Το επιπλέον υπερπλεόνασμα είναι κατασκεύασμα. Δεν είναι πραγματικό αλλά λογιστικό. Επινοήθηκε με την ανοχή των Ευρωπαίων, για διανομή επιδομάτων. Δεν το παρήγαγε μια δυναμική οικονομία. Προήλθε από την περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που αποδυναμώνει τον πολλαπλασιαστή διαμόρφωσης του ΑΕΠ, από τη σκοπίμως καθυστερημένη έκδοση νέων συντάξεων, από τη μη επιστροφή φόρων στις επιχειρήσεις και από τη μη καταβολή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στους προμηθευτές του.
δ) Από τότε που τα μνημόνια έφυγαν από την Ελλάδα, και όχι η Ελλάδα από τα μνημόνια, η χώρα δεν αποτολμά να προσφύγει σε δανεισμό από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Η εγχώρια προπαγάνδα το αποδίδει δήθεν στο «ιταλικό πρόβλημα». Η Ιταλία όμως δανείζεται με πολύ χαμηλότερο διαφορικό επιτόκιο από την Ελλάδα, της οποίας το δεκαετές ομόλογο είναι καθηλωμένο στο 4,3 % όσο ήταν και στην αρχή της χρεοκοπίας το 2010.
ε) Το 2018 οι επενδύσεις στη χώρα μειώθηκαν κατά 6,7% σε σχέση με το 2017. Η χώρα είναι σε καθεστώς βαθιάς αποεπένδυσης.
στ) Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2018 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε στο 2,1 δισ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 1,6 δισ. ευρώ από το 2017 λόγω της επιδείνωσης του εμπορικού ισοζυγίου. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν στο 11,3% και οι εισαγωγές στο 10,5%. Είναι όμως προφανής η πλάνη της στατιστικής εικόνας, διότι σε απόλυτο μέγεθος οι εισαγωγές είναι σχεδόν διπλάσιες των εξαγωγών. Από αυτό προκύπτει επικίνδυνη επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου. Το συμπέρασμα είναι ότι συνεχίζεται η απώλεια ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας λόγω του κόστους ενέργειας, των υψηλών ασφαλιστικών εισφορών, της φορολογίας, της μειωμένης τραπεζικής χρηματοδότησης και γενικότερα της έλλειψης προοπτικής.
ζ) Οι καταθέσεις των τραπεζών το 2014 ανήρχοντο στα 160 δισ. ευρώ περίπου και σήμερα μόνο σε 126 δισ. ευρώ, δηλωτικό της συνεχιζόμενης έλλειψης ρευστότητας.
η) Οι δομικές μεταρρυθμίσεις βασικών λειτουργιών της χώρας εξοβελίστηκαν ακόμη και από τη δημόσια συζήτηση.
θ) Ο κρατισμός μετά από 10 χρόνια κρίσης εξακολουθεί να φαλκιδεύει την αποξηραμένη οικονομία μας. Στους περίπου 130 κρατικούς οργανισμούς προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια άλλοι 175.
ι) Η χώρα ζει μια πρωτοφανή αποθεσμοποίηση που την οδηγεί όχι μόνο σε πολιτική και κοινωνική αποσταθεροποίηση αλλά και σε οικονομική αποτελμάτωση, το δε πολιτικό προσωπικό σε πρακτικές κυνικών συμπεριφορών.
ια) Η πολιτική αβεβαιότητα είναι επί θύραις. Η καθιέρωση απλής αναλογικής απειλεί την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ευστάθεια της χώρας και ταυτόχρονα προκαλεί άπωση στους ξένους επενδυτές.
ιβ) Είναι μύθος ότι η μεγάλη διαρροή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό είναι φαινόμενο των τελευταίων χρόνων. Συνεχής «αιμορραγία» υπήρχε και πριν από την κρίση. Η χώρα είναι ηθελημένα ανίκανη να δημιουργήσει μήτρες υποδοχής τους προκειμένου να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη.
Ολα αυτά είναι χιλιοειπωμένα και σίγουρα καθένα από μόνο του δεν είναι ικανό να εκτροχιάσει για άλλη μια φορά την οικονομία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι παραπάνω αδυναμίες είναι ταυτόχρονα ενεργές και δρώσες και ο συνδυασμός όλων αυτών είναι εύκολο να δημιουργήσει ξανά το εκρηκτικό μείγμα που μπορεί να μας ξαναφέρει πίσω στο τραγικό 2010.
Σε αυτό τον κίνδυνο συμβάλλει τελευταία και ο οπορτουνισμός, καθώς και η ανεύθυνη στάση των Ευρωπαίων προκειμένου να καλλιεργήσουν την πλάνη ότι διαχειρίσθηκαν με τον καλύτερο τρόπο τα αδιέξοδα της ευρωζώνης.
*Ο Αλέκος Παπαδόπουλος είναι πρώην υπουργός Οικονομικών
Join the Conversation