Aκολουθούµε τα βήµατα του δάσκαλου της Ζωσιµαίας Σχολής και της γυναίκας του, που στα µέσα του 20ού αιώνα πήγαν στο Σούλι για να αναλάβουν το ∆ηµοτικό Σχολείο του χωριού και παίρνουµε µια πρώτη εικόνα για τον µαγικό αυτό τόπο. «Άρχισαν να ανηφορίζουν το φαράγγι για τα Σουλιωτοχώρια, ακολουθώντας το µονοπάτι πλάι στον Αχέροντα.
Καθώς ανηφόριζαν, ολοένα και άφηναν το ποτάµι χαµηλά. Όµως η βουή των νερών τους ακολουθούσε, σαν να ερχόταν από τα έγκατα. Άξαφνα, σε µία στροφή του µονοπατιού, ένα σύµπλεγµα άγριων βουνών άρχισε να προβλένη µπρος στα ξαφνιασµένα µάτια τους.
Η µία κορφή τιναζόταν αντικριστά στην άλλη, η µία κύκλωνε την άλλη χωρίς ενότητα, χωρίς συνέχεια. Κάθε µία ήταν µε τη δική της φυσιογνωµία, µε το δικό της πάθος να ξεπεράσει την άλλη σε αγριάδα και ύψος».
Η θέα από το χωριό Γλυκή κάτω στο οροπέδιο του Σουλίου είναι µοναδική. Θα δείτε το ιστορικό Κούγκι να συνδιαλέγεται µε το Κάστρο της Κιάφας αλλά και την πηγή του Αχέροντα, απ’ όπου το νερό ξεπηδάει µε µανία.
«Ο Τάκης της Σαµονίβας έδειχνε τώρα χαµηλά κατά τον Αχέροντα. “Βλέπεις κει κάτου στη ρίζα του βουνού; Ξεχωρίζεις που ξεµπουκέρνει νερό απ’ το βουνό και χύνεται στο ποτάµι; Είναι µεγάλη η φλέβα νερό, πρασινωπό σαν το λιβάδι, παγωµένο. Εκεί, σ’ αυτή την µπούκα του νερού, καθόταν και φύλαγε το θεριό. Κάθε χρόνο ήταν διορισµένο να του πάνε µία παρθένα κι ένα βόδι, να τα φάη για να µη µολέψη τα νερά”».
Σύµφωνα µε την παράδοση το θηρίο το σκότωσε ο Άγ. ∆ονάτος για να σώσει την παρθένα που συνάντησε να κλαίει, καθώς περίµενε τη µοίρα της. Η ελληνική συνέχεια ξεπροβάλλει συγκλονιστική µπροστά στα µάτια µας: Ο Αχέροντας, ο Άδης, ο Άγ. ∆ονάτος, η λειτουργία της πίστης.Πιο πέρα η Σκάλα της Τζαβέλαινας. Ένα πέρασµα στο βράχο. Το σκάλισαν οι Σουλιώτισσες κρεµασµένες από ψηλά µέσα σε κόφες. «Ψυχή ανθρώπου δεν µπόρεσε ποτές να περάσει το µονοπάτι του βράχου καβάλα σε ζό. Τοπέρασε µονάχα µια φορά καβάλα η Τζαβέλαινα».
Όταν έφτασαν στο Σούλι βρήκαν µόνο το σχολείο και το σπίτι του προδότη, που άφησε ανέγγιχτο ο Αλή-Πασάς. Αργότερα το κτίριο του Σχολείου στέγασε την Κοινότητα του Σουλίου, µε τις προτοµές του καλόγερου Σαµουήλ και του Φώτου Τζαβέλα να τη φυλούν. Στο κέντρο του εναποµείναντος χωριού θα συναντήσει κανείς τα πηγάδια του Σουλίου και λίγο ψηλότερα την αναστηλωµένη οικία του Πάνου Μπόση.Ελάχιστες είναι οι οικογένειες που κατοικούν ακόµη και σήµερα στα χωριά του Σουλίου, αν και οι πρώτες επενδύσεις νέων ανθρώπων δηµιουργούν κάποιες ελπίδες για το µέλλον, όπως ο Ξενώνας που στεγάζεται στο κτίριο της Κοινότητας Σουλίου.
Πρέπει να το ζήσεις για να καταλάβεις
∆οκιµάστε να ανακαλύψετε το Σούλι. Ό,τι κι να διαβάσετε, δεν συγκρίνεται µε την οµορφιά που θα αντικρίσετε και την αίσθηση που θα σας πληµµυρίσει. Όπως το έθεσε το πρόσωπο του γερό-Τόκα στους «Αγροναύτες»: «Τώρα που θα ζήσης µαζί µας θα τα καταλάβης σωστά. Τι µπορούν να πουν τα βιβλία για µας και για τα χωριά µας»;
Το Κούγκι του καλόγερου Σαµουήλ, το Κάστρο της Κιάφας, τα θρυλικά πηγάδια, τα σπίτια των καπεταναίων, οι µαγευτικοί νερόµυλοι, ο απόκρηµνος Ζάλογγος µε τις θεόρατες µαρµάρινες φιγούρες του Σουλιωτισσών φιλοτεχνηµένες από τον Γιώργο Ζογγολόπουλο, οι αναρίθµητοι θρύλοι και οι ιστορίες για τα κατορθώµατα των Σουλιωτών, τα γραφικά µονοπάτια για οδοιπόρους, σας περιµένουν.
Join the Conversation