Μπέζας: «Καμία συζήτηση με Αλβανία»

Ο Θεσπρωτός πρ. Υπουργός Αντώνης Μπέζας μιλάει στον «Π.Λ.» για τις προκλήσεις της γειτονικής χώρας, την εκτέλεση Κατσίφα, τους λάθος χειρισμούς του ελληνικού υπ. Εξωτερικών, την εθνική Μειονότητα, αλλά και το «Τσάμικο»

«Συζητήσεις με την Αλβανία μπορούμε να έχουμε μόνο όταν η ίδια αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν κράτος δικαίου. Όταν πάψει να θέτει θέμα Τσαμουριάς, όταν σταματήσει να ισχυρίζεται ότι οι χιλιάδες Αλβανοί που ζουν στην Ελλάδα αποτελούν καταπιεσμένη μειονότητα, και κυρίως, όταν δώσει δείγματα γραφής ότι σέβεται τις συμβάσεις και το διεθνές δίκαιο σχετικά με τα δικαιώματα της ελληνικής Μειονότητας στη Βόρειο Ήπειρο».
Τα παραπάνω τονίζει ο πρ. βουλευτής Θεσπρωτίας και Υπουργός Αντώνης Μπέζας σε μία αποκαλυπτική συνέντευξή του στον «Π.Λ.». Σχολιάζει επίσης την εν ψυχρώ εκτέλεση του 35χρονου Βορειοηπειρώτη Κ. Κατσίφα, τις προκλητικές δηλώσεις Ράμα, την ανεπαρκή αντίδραση της ελληνικής πλευράς, αλλά και το «Τσάμικο», ένα θέμα με το οποίο έχει ασχοληθεί εκτενώς, ιδρύοντας μάλιστα και Σύλλογο Απογόνων Θυμάτων των Τσάμηδων.

Η συνέντευξη

• Κ. Μπέζα, οι εκδηλώσεις για την 28η Οκτωβρίου στη Βόρειο Ήπειρο αμαυρώθηκαν από την εκτέλεση του 35χονου Κων/νου Κατσίφα από την αλβανική Αστυνομία. Πώς σχολιάζετε την όλη υπόθεση αλλά και τις δηλώσεις που έκανε ο Έντι Ράμα;
Το γεγονός της απώλειας ενός νέου ανθρώπου είναι απαράδεκτο και καταδικαστέο. Έχουμε ένα ακόμη θύμα στο πλαίσιο μιας κρατικής πολιτικής προώθησης της ιδέας της «Μεγάλης Αλβανίας». Ακόμη και αν υιοθετηθούν οι ισχυρισμοί της αλβανικής Αστυνομίας, σε περιστατικά με μεμονωμένα άτομα όπως το συγκεκριμένο, θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιηθεί πρακτικές διαπραγμάτευσης, ακινητοποίησης και αφοπλισμού. Η δουλειά των ειδικών δυνάμεων είναι να εξουδετερώνουν και όχι να σκοτώνουν… Δεν είχαμε τακτικό στρατό σε πόλεμο αλλά αστυνομική επιχείρηση.
Απαράδεκτες ήταν επίσης και οι δηλώσεις του αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα και του υπουργού Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι. Αποτελούν ξεκάθαρη προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων και χειραγώγησης της όποιας διαδικασίας διαλεύκανσης. Ποιος δικαστικός λειτουργός στην Αλβανία, που δεν είναι κανονική ευρωπαϊκή χώρα, θα αναδείξει την αλήθεια, αν αυτή είναι διαφορετική από αυτή που ισχυρίστηκε ότι είναι, λίγες μόνο ώρες μετά το περιστατικό, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της;

• Μερικά ΜΜΕ στην Ελλάδα αλλά και κάποιοι πολιτικοί παράγοντες έσπευσαν να υιοθετήσουν την άποψη ότι ο 35χρονος ομογενής ήταν διακινητής ναρκωτικών, ακροδεξιός και εθνικιστής, ρίχνοντας έτσι σκιές στο θάνατό του αλλά και στις αντιδράσεις που υπάρχουν στη χώρα μας κυρίως από τις Bορειοηπειρωτικές οργανώσεις. Ποια είναι η άποψή σας;
Είναι λυπηρό το φαινόμενο. Όποιος βλέπει πίσω από τις διαρροές και τις δηλώσεις, καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με την κυβέρνηση Τσίπρα – Καμένου και τα μέσα επικοινωνίας που την εκφράζουν. Από αμηχανία έως δυσφορία… Αυτό το «περί διακινητή ναρκωτικών», που είναι και προσβολή στη μνήμη του αδικοχαμένου παλικαριού, δεν το επικαλέστηκε ούτε η αλβανική πλευρά, που μίλησε για «τρελό εξτρεμιστή». Είναι δυνατόν να το επικαλούμαστε εμείς;
Κοιτάξτε, κύριε Αγόρη. Ο Κωστής Παλαμάς είχε πει ότι «δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή». Η αγάπη για την πατρίδα δεν είναι φασισμός, ούτε εθνικισμός. Είναι αγνός πατριωτισμός. Και ο αγνός πατριωτισμός δεν είναι το «έσχατο καταφύγιο των καθαρμάτων», όπως ισχυρίζονται κάποιοι ψευτοδιεθνιστές, αλλά πηγάζει απευθείας από την ψυχή και εκφράζεται με την αξιοπρέπεια και την αγάπη για την ελευθερία. Το πρόβλημα δεν είναι ο πατριωτισμός αλλά ο εθνομηδενισμός.
Απέναντι στις απαράδεκτες για χώρα δικαίου μεθοδεύσεις της αλβανικής πλευράς, αυτή την ώρα που μιλάμε η σορός του Κωνσταντίνου δεν έχει ακόμη παραδοθεί στην οικογένειά του ενώ σχηματίζουν εναντίον του δικογραφία για παράνομη οπλοκατοχή, εμείς θα έπρεπε να έχουμε ομοψυχία. Δεν την έχουμε όμως. Αυτά που ζητούνται είναι ο σεβασμός των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η πλήρης διαλεύκανση της υπόθεσης και η απόδοση ευθυνών εκεί που υπάρχουν. Τίποτα περισσότερο. Όσοι είναι αγνοί πατριώτες, ούτε «αυγά του φιδιού» εκκολάπτουν, ούτε άλλες διεκδικήσεις προετοιμάζουν. Δεν θα μας κλείσουν όμως το στόμα γιατί απαιτούμε τα αυτονόητα!

• Παρά όμως αυτή την προκλητική στάση της Αλβανίας, τόσο η κυβέρνηση όσο και η Ν.Δ. μέσω του εκπροσώπου τύπου της κράτησαν μία μάλλον… χαλαρή στάση! Μήπως έπρεπε να είμαστε πιο δυναμικοί στην αντίδρασή μας;
Η ΝΔ αντέδρασε, από τη θέση της Αντιπολίτευσης, από την πρώτη στιγμή. Εγώ σας καταθέτω την προσωπική μου άποψη. Επειδή το συγκεκριμένο περιστατικό αφορά σε μέλος της Μειονότητας και επηρεάζει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών, η Ελλάδα θα πρέπει να απαιτήσει ακόμη και μέσω διεθνών οργανισμών, σεβασμό στο νεκρό και δίκαιη, αδιάβλητη και εμπεριστατωμένη δικαστική διερεύνηση με τη συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.
Ο κ. Τσίπρας, που είναι παράλληλα και υπουργός Εξωτερικών, έπρεπε ήδη να έχει τηλεφωνήσει στον αλβανό ομόλογό του, αφού ο κ. Ράμα από την πρώτη ημέρα επιχείρησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά το ζήτημα και να ελέγξει, όπως ανέφερα πριν, τις διαδικασίες έρευνας. Είναι δυνατόν να γίνεται χειρισμός στο επίπεδο της πρεσβευτού μας στην Αλβανία; Όταν ετέθη για πρώτη φορά το θέμα του γκρεμίσματος των μειονοτικών περιουσιών στη Βόρειο Ήπειρο, ο Αντώνης Σαμαράς τηλεφώνησε ο ίδιος στον Έντι Ράμα και όταν αργότερα τον συνάντησε στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουαλία, του ξεκαθάρισε πως «ο σεβασμός των δικαιωμάτων της μειονότητας είναι μέρος της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ» και πως «οι εθνικιστικές κορώνες των Τσάμηδων είναι απαράδεκτες». Οι καθαρές κουβέντες βοηθούν τις σχέσεις καλής γειτονίας.

• Από κει και πέρα, υπάρχουν βέβαια τα θέματα της ελληνικής Μειονότητας, τα οποία ήλθαν πάλι στη επιφάνεια με το συγκεκριμένο γεγονός. Γνωρίζετε την κατάσταση που υπάρχει;
Παρακολουθώ εδώ και χρόνια τα θέματα της εθνικής Μειονότητας, όχι με λόγια, αλλά προσπαθώντας να έχω αποτελέσματα. Θυμίζω το άνοιγμα του τελωνείου Μαυροματίου, την κατασκευή με ελληνική χρηματοδότηση του οδικού άξονα Μαυρομάτι – Άγιοι Σαράντα, την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ανασφάλιστους ομογενείς μας.
Ενημέρωσα και στην τελευταία συνάντηση που είχα μαζί του, λίγες ημέρες πριν το γεγονός, τον πρόεδρο της ΝΔ κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι είναι πολύς καιρός που υπάρχει τεταμένο κλίμα στο Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό. Στο βεβαρημένο παρελθόν έχουν προστεθεί οι καθημερινοί εκβιασμοί, οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων ελληνικής καταγωγής, οι προσβολές κατά της σημαίας, οι ανιστόρητες διεκδικήσεις των Τσάμηδων, οι συνεχείς εποικισμοί, οι προκλήσεις με ανθελληνικά σχολικά βιβλία, οι προσπάθειες σφετερισμού των ελληνικών περιουσιών, η παράνομη παρακράτηση χώρων λατρείας, η ανυπαρξία αξιόπιστης απογραφής και γενικά η επιμονή της αλβανικής κυβέρνησης να μην αποδίδει στη μειονότητα τα δικαιώματά της.
Πριν μερικούς μήνες, ο κ. Κοτζιάς άνοιξε από το πουθενά θέμα «διευθετήσεων» με την Αλβανία. Γιατί; Ότι συζητήσεις υπάρχουν πρέπει να σταματήσουν. Συζητήσεις με την Αλβανία μπορούμε να έχουμε μόνο όταν η ίδια αρχίσει να συμπεριφέρεται σαν κράτος δικαίου. Όταν πάψει να θέτει θέμα Τσαμουριάς, όταν σταματήσει να ισχυρίζεται ότι οι χιλιάδες Αλβανοί που ζουν στην Ελλάδα αποτελούν καταπιεσμένη μειονότητα, και κυρίως, όταν δώσει δείγματα γραφής ότι σέβεται τις συμβάσεις και το διεθνές δίκαιο σχετικά με τα δικαιώματα της ελληνικής Μειονότητας στη Βόρειο Ήπειρο.

• Πράγματι, γενικά είναι πολλά τα προβλήματα της χώρας μας με τη γείτονα. Το λεγόμενο «Τσάμικο» παραμένει ένα απ’ τα κυριότερα. Εσείς έχετε ιδρύσει Σύλλογο Απογόνων Θυμάτων των Τσάμηδων. Γιατί προχωρήσατε σε μια τέτοια πρωτοβουλία;
Το ζήτημα είναι ότι οι διεκδικήσεις των Τσάμηδων δεν αποτελούν ενέργειες κάποιων γραφικών και περιθωριακών στοιχείων. Οι αλυτρωτικές απόψεις για τη «Μεγάλη Αλβανία» αποτελούν εδώ και χρόνια επίσημες κυβερνητικές θέσεις και δεσπόζουσα, θα την ονόμαζα, ιδεολογία στους πνευματικούς θεσμούς και τα μέσα ενημέρωσης στη γειτονική χώρα. Από το 1994 η αλβανική Βουλή έχει καθιερώσει την 27η Ιουνίου σαν ημέρα γενοκτονίας των Τσάμηδων, ενώ το αλβανικό Υπουργείο Πολιτισμού έχει χρηματοδοτήσει μνημείο για την υποτιθέμενη θηριωδία των Ελλήνων στην περιοχή του Μουρσίου. Γι΄αυτό δημιουργήσαμε το Σύλλογο. Γιατί η ιστορική αλήθεια είναι διαφορετική από την προπαγάνδα του αλβανικού εθνικισμού. Εμείς δεν θέλουμε να βάλουμε απέναντι στον αλβανικό εθνικισμό έναν ελληνικό εθνικισμό. Αυτό που θέλουμε, σαν απόγονοι θυμάτων εκείνης της εποχής, είναι να προβάλλουμε και να υπερασπιστούμε την ιστορική αλήθεια.

• Ο κ. Κοτζιάς, όμως, όταν ήταν υπουργός και το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών έχουν δηλώσει πολλές φορές ότι θέμα Τσάμηδων δεν υφίσταται και ότι δεν συζητείται με την Αλβανία… 
Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Δυστυχώς, ο απελθών υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε στη διαπραγμάτευση με την Αλβανία, αυτή που θα τελείωνε πριν πάει για καλοκαιρινές διακοπές, έναν απαράδεκτο συμψηφισμό. Την εξίσωση του επίσημου αλβανικού αλυτρωτισμού περί Τσαμουριάς με τον υποτιθέμενο ελληνικό αλυτρωτισμό για τη Βόρεια Ήπειρο. Είναι απορίας άξιο πώς η σημερινή κυβέρνηση δέχεται ότι το όνομα «Βόρειος Μακεδονία» δεν είναι αλυτρωτικό αλλά περιέχει γεωγραφικό προσδιορισμό και από την άλλη δέχθηκε, στη διαπραγμάτευση Κοτζιά, ότι ο όρος Βόρειος Ήπειρος σηματοδοτεί αλυτρωτισμό και πρέπει να εγκαταλειφθεί από την Ελλάδα. Για τη Βόρεια Ήπειρο όμως υπάρχει το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας του 1914 που καμιά ελληνική κυβέρνηση στο παρελθόν δεν σκέφθηκε να απεμπολήσει και βεβαίως υπάρχει η ελληνική Μειονότητα που είναι αναγνωρισμένη από το ίδιο το αλβανικό Σύνταγμα. Για τους Τσάμηδες, τι υπάρχει στην Ελλάδα;

• Επί της ουσίας όμως, η άποψή σας για τις διεκδικήσεις τους, ποια είναι; Πώς θεωρείτε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι ισχυρισμοί τους;
Εντελώς επιγραμματικά, θα σας έλεγα ότι η ελληνική απάντηση πρέπει να κινείται σε τρείς κατευθύνσεις. Δεν υπάρχει γενοκτονία των Τσάμηδων από τους Έλληνες και δεν μπορεί να ζητάει η αλβανική πλευρά «δικαίωμα στη μνήμη». Είναι τεκμηριωμένο ότι σαν συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων δημιούργησαν πολιτοφυλακή και τοπική κυβέρνηση και επιχείρησαν οι ίδιοι την εκκαθάριση του χριστιανικού πληθυσμού με στόχο την ενσωμάτωση περιοχών της Ηπείρου στην Αλβανία. Δεν υπάρχει, επίσης, με βάση την ελληνική και ευρωπαϊκή νομολογία, «δικαίωμα στην περιουσία», δηλαδή δυνατότητα διεκδίκησης των δημευθέντων περιουσιών τους. Καταδικάσθηκαν από το Δικαστήριο Δοσίλογων των Ιωαννίνων και επειδή η κινητοποίηση της τσάμικης κοινότητας υπέρ των Γερμανών και των Ιταλών κατακτητών ήταν γενικευμένη, αποχώρησαν από την Ελλάδα εκούσια και με διοικητικές πράξεις τους αφαιρέθηκε μαζικά η ελληνική ιθαγένεια και δημεύθηκαν οι περιουσίες τους. Τέλος, άρση του εμπολέμου πρέπει να γίνει αρχικά από την αλβανική πλευρά με ακύρωση της απόφασης της αλβανικής Βουλής του 1939, που βρίσκεται ακόμη σε ισχύ και όχι από την ελληνική πλευρά, που στην πράξη έχει κάνει άρση από το 1987.

• Τελειώνω με μία προσωπική ερώτηση. Eκλογές πλησιάζουν, η Θεσπρωτία είναι πλέον διεδρική Περιφερειακή Ενότητα, τι θα κάνετε; Θα διεκδικήσετε με τη Ν.Δ. τη μία έδρα;
Κανείς μας δεν πρέπει να λείπει από αυτή τη μάχη που θα δοθεί σε λίγους μήνες. Θα είναι μια μάχη κυρίως αξιακή και όχι μόνο πολιτική. Ανάμεσα στο λαϊκισμό και την υπευθυνότητα, ανάμεσα στην ανικανότητα και την αποτελεσματικότητα, ανάμεσα στο ψέμα και τον κυνισμό που έφεραν την πατρίδα σε τραγική κατάσταση και την αλήθεια που είναι η μόνη ελπίδα για να σωθεί. Είπα στον πρόεδρο, τον κ. Μητσοτάκη, στην πρόσφατη συνάντηση μαζί του ότι εγώ θέλω να είμαι στην πρώτη γραμμή. Από εκεί και πέρα η ΝΔ είναι ένα συντεταγμένο κόμμα και έχει διαδικασίες.