Το EΘΝΟΣ για τα πηγάδια Σουλίου: Μάρτυρες ιστορίας

«Αρχικά είχαμε εντάξει την αποκατάστασή τους στο πρόγραμμα αναστήλωσης της οικίας Μπούση, μίας από τις ισχυρότερες φάρες των Σουλιωτών. Είχαμε πάρει 50.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού της προηγούμενης κυβέρνησης γι’ αυτόν τον σκοπό», είπε στο «Εθνος» η δήμαρχος Σουλίου Σταυρούλα Μπραΐμη-Μπότση και πρόσθεσε: «Σε συνεργασία με την αρχαιολογική υπηρεσία προσπαθούμε να βρούμε τον καταλληλότερο τρόπο αποκατάστασης και ανάδειξης των ιστορικών αυτών μνημείων του τόπου μας».

Η αποκατάσταση φθορών προτείνεται να γίνει με τη συνδρομή μαστόρων, που γνωρίζουν την τέχνη της πέτρας ως οικοδομικού υλικού. Οι περίπου 1.000 εναπομείναντες κάτοικοι των χωριών του Σουλίου ζητούν τη διάσωση κι άλλων ιστορικών μνημείων του ηρωικού τους τόπου και την ανάδειξή τους στο πλαίσιο της τουριστικής ανάδειξης της περιοχής. Μεταξύ αυτών, το Βουλευτήριο, το Κάστρο της Κιάφας που έκτισε ο Αλή Πασάς και έχει μετατραπεί σε βοσκοτόπι, αλλά και τα λιθόστρωτα μονοπάτια που συνέδεαν τους οικισμούς μεταξύ τους.

Η περιοχή του Σουλίου άρχισε να κατοικείται από τον 17ο αιώνα, και έναν αιώνα μετά οι Σουλιώτες αποτελούσαν μια ουσιαστικά αυτόνομη συμπολιτεία χωριών στο πλαίσιο της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Είχαν τη δική τους μορφή διοίκησης, βασισμένη στην οικογενειοκρατία και την ισχύ της φάρας. Οι 47 φάρες, που συγκροτούσαν τον 18ο αιώνα περισσότερες από 150 οικογένειες, όριζαν η κάθε μια τον αρχηγό της και όλοι μαζί συγκροτούσαν την τοπική «κυβέρνηση» που λάμβανε τις αποφάσεις.

Οι ανυπότακτοι Σουλιώτες μπήκαν στη «μύτη» των πασάδων των Ιωαννίνων, οι οποίοι απανωτές φορές στη διάρκεια του 18ου αιώνα εκστράτευσαν εναντίον τους, χωρίς να καταφέρουν να τους καθυποτάξουν.

Ο Αλή Πασάς, που ανέλαβε το 1788, εξαπέλυσε τρεις απανωτές εκστρατείες με δυνάμεις Τουρκαλβανών. Τις πρώτες δύο υποχρεώθηκε να υποχωρήσει με πολλές απώλειες και πληρώνοντας μεγάλα ποσά για να απελευθερωθούν οι αιχμάλωτοι. Στην τρίτη εκστρατεία, το 1803, κατάφερε να υποτάξει τους Σουλιώτες, που λύγισαν από πείνα και κακουχίες έπειτα από πολύμηνη πολιορκία. Οι περισσότεροι έφυγαν κυνηγημένοι προς τα Επτάνησα και άλλες περιοχές. Ο επίλογος γράφτηκε τον Δεκέμβριο με την ηρωική ανατίναξη της μπαρουταποθήκης στο Κούγκι, από τον καλόγερο Σαμουήλ.