Το στεφάνι σου ειρήνη, το μαδήσανε τα κοτσάνια μαραμένα, σου αφήσανε. Τα δάκρυα μας θα ποτίσουν τα κοτσάνια, τα κλαδιά σου θε να φτάσουν στα ουράνια. Το στεφάνι σου ειρήνη κι αν μαδήσανε Την αγάπη μας για σένα δεν σκορπίσανε. Στα χορτάρια, τα ξερά και στα χαλάσματα, θα φυτρώσεις θα θεριέψεις και ξανά θα φωνάξουνε οι πιστοί σου Ωσανά.
Πριν λιγες ημέρες γιορτάσαμε την εργατική Πρωτομαγιά. Γιορτάσαμε την Άνοιξη. Θα σας πω, πως γιόρταζαν την πρωτομαγιά στα χωριά μας.
Από το βράδυ την παραμονή, μάζευαν μικροί μεγάλοι καλάθια με αγριολούλουδα. Τα έβαζαν σε μια λεκάνη και ράντιζαν τα λουλούδια με λίγο νερό.
Μετά όλη νύχτα έκαναν μια δυο πίτες για την Πρωτομαγιά. Την Πρωτομαγιά αν ο καιρός ήταν καλός θα ξεχύνονταν όλοι στα γύρω εκκλησάκια να γιορτάσουν την Άνοιξη.
Στα χωριά μας πολλοί λίγοι, γιόρταζαν την έργατική Πρωτομαγιά, οι πιο πολλοί γιόρταζαν την Άνοιξη. Ήταν τόσος λίγος ο καιρός από τον πόλεμο και τον εμφύλιο που δεν ήθελαν να τον θυμούνται. Οι γυναίκες τότε γνώριζαν την οικονομία του χώρου και είχαν τρομερή τάξη στα δέματα που ετοίμαζαν για την εκδρομή. Δοχεία πλαστικά δεν υπήρχαν [ τάπερ ] υπήρχαν μόνο κάτι αλουμινένια από το στρατό
Οι πίτες κόβονταν σε κομμάτια και έμπαιναν σε ένα νταβά σκεπάζονταν και έτσι θα ήταν στην εκδρομη χωρίς πιάτα πλαστικα πιρούνια κλπ. Αν είχαν τότε αυτά τα πλαστικά θα τα κράταγαν σαν κάτι σπουδαίο. Πρωί πρωί οι γυναίκες θα έκαναν τα στεφάνια και τα κρέμαγαν στην κεντρική είσοδο.
Έκοβαν δυο τρεις κλιματόβεργες και τις έκαναν στεφάνι. Τις έδεναν καλά και μετά θα έβαζαν τα λουλούδια. Τα λουλούδια γίνουνταν ματσάκια, και δένονταν με προσοχή.
Τα αρωματικά αλτάνα και λεβάντα έμπαιναν δεξιά και αριστερά και στο μέσον τα λουλούδια. Τα τριαντάφυλλα έμπαιναν αφού το στεφάνι είχε τελειώσει και έδινε στο στεφάνι προσωπικότητα. Το καρφί στην πόρτα ήταν σταθερό. Όποιος θα κρέμαγε το στεφάνι πρώτα έκανε το σταυρό του και παρακαλούσε να έχουν καλή τύχη τα κορίτσια που ήταν ανύπαντρα. Σε πολλά σπίτια κρέμαγαν ένα στεφάνι, έκαναν όμως τόσα όσα τα ανύπαντρα κορίτσια. Αυτά στόλιζαν τα τραπέζια. Έμπαιναν σε πιάτα και τα ακουμπούσαν σε ένα τραπέζι ή σε κάποιο σημείο σαν διακοσμητικό.
Εάν υπήρχαν κάποιες νοικοκυρές, που δεν είχαν φκιάξει στεφάνια και δεν τα είχαν κρεμάσει με το λάλημα του κόκκορα τότε οι γειτόνισσες της κρέμαγαν ένα στεφάνι από γα’ι’δουράγκαθα. Μη νομίζετε πως θύμωναν, απλώς έλεγαν αφού λουλούδια είχαταν, γιατί δεν κάνατε ένα και για μας.Και ευχές.\
-Χρόνια πολλά και του χρόνου.
-Χρόνια πολλά και του χρόνου.
-Τον έπιασες το Μάη;
-Όσο μπόρεσα έσύ;
Και γέλαγαν, χα, χα, χα. Έλεγαν κι άλλα όμως τότε δεν καταλάβαινα τι έλεγαν.
Το πρωί ξεκίναγαν για την εκδρομή, εμείς πηγαίναμε στα χαλάσματα στην Παναγιά άλλοι πήγαιναν κατά το Γαλατά, το Κεφαλόβρυσο, τον Αηγιώργη, και τη Μεγάλη βρύση. Εκεί γίνονταν μεγάλες παρέες και έμπαιναν από το πρωί οι πίτες και τα άλλα, όπως ελιές τυρί, αυγά, τυροπιτάκια, τηγανήτες, κλπ. Οι μεγάλοι τρώγανε πίνανε, και τα μικρά τρέχανε κάνανε στεφάνια από μαργαρίτες και κάθε τόσο πήγαιναν να πάρουν κάτι για να φαν.
Σε λίγο άρχιζε το γλέντι και ο χορός. Δεν χρειάζονταν ούτε όργανα ούτε τραγουδιστάδες. Δεν μπορείτε να νοιώσετε σήμερα, πόση ανάγκη είχαν αυτό το γλέντι και κάθε γλέντι.
Μα τι λέω και σήμερα έχουμε την ίδια ανάγκη μόνο που σήμερα δεν έχουμε κέφι το κεφάλι μας είναι κάτω, γιατί πολύ λίγες ελπίδες έχουμε για τούτον τον τόπο και δυστυχώς δεν έχουμε μπροστά μας τον εχθρό να τον πολεμήσουμε. Όμως ο Θεός μας θα βοηθήσει. Όλοι λοιπόν χωρίς πρόγραμμα που δεν χρειάζονταν. Αν κάποιος ήταν μόνος του, τον φώναζαν όλοι, έλα από δω, έλα κι από μας… Έτσι περνούσε η μέρα, με χορό τραγούδι και σιακάδες. Όταν έγερνε ο ήλιος τα μαζεύαμε και για το σπίτι. Είμασταν κουρασμένα ψόφια από την κούραση.
Το τραγούδι σε όλον τον δρόμο ήταν κουραστικό, γιατί είχε και ανηφόρα, ποιος θέλει να φύγει από τη χαρά; Κανένας. Σε κάποια σπίτια που είχαν πένθος δεν έβαζαν στεφάνι.Είχαν αυτά τα σπίτια κρεμασμένο στην πόρτα, ένα μαύρο πανί ένδειξη πένθούς. Την παραμονή της Πρωτομαγιάς σε πολλά σπίτια και στο δικό μας έβαφαν αυγά κόκκινα. Είναι ένας εύκολος μεζές που με λίγο αλάτι και μαύρο πιπέρι μπορεί να συνοδέψει το ούζο, το τσίπουρο ή το κρασί.
Όσο τραγουδώντας πηγαίναμε τόσο τραγουδώντας γυρίζαμε. Πρωτομαγια, τα λούλουδα γιορτάζουν και τα πουλιά τα ταίρια τους φωνάζουν τραγουδούν το Μάη γύρω στα κλαδιά Βέβαια το πρωί λέγαμε ο Μάιος μας έφτασε έφτασε εμπρός βήμα ταχύ να τον προαπαντήσουμε παιδιά στην εξοχή. Δώρα στα χέρια του πολλά και όμορφα κρατεί και τα μοιράζει γελαστός σε όποιον του ζητεί.
*H Αλεξάνδρα Παυλίδου Θωμά, είναι συγγραφέας, ποιήτρια, βραβευμένο μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και μέλος της Διεθνoύς Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
Join the Conversation