Οι Βελλιανίτες των Παξών: Η Μετοίκηση από τους πρόποδες της Ελέας στο νησί του Ιονίου

Μετά το αποτυχημένο επαναστατικό κίνημα του Διονυσίου του Φιλοσόφου, επισκόπου Μητροπόλεως Παραμυθιάς, το έτος 1611 η περιοχή Παραμυθιάς πλήρωσε για το κίνημα, όπως γινόταν άλλωστε σε κάθε παρόμοιο από τα πολλά επαναστατικά κινήματα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Ιδιαίτερα όσοι συντάχτηκαν με το Διονύσιο, υπέπεσαν στη δυσμένεια των Σπαχήδων της περιοχής. Η ζωή τους γινόταν ανυπόφορη. Το διάστημα εκείνο οι κάτοικοι της Βέλλιανης (Χρυσαυγής) Παραμυθιάς ακολούθησαν ομαδικά το δρόμο της ξενιτιάς. Έφθασαν στους Παξούς και εγκαταστάθηκαν έξω από το Γάιο και εκεί έχτισαν το νέο τους χωριό τα Βελλιανίτικα ή Βελλιανιτάτικα. Το χωριό αυτό υπάρχει και σήμερα και είναι συνέχεια του Γάιου. Οι κάτοικοι άλλαξαν το επώνυμό τους για ευνόητους λόγους και έλαβαν το νέο επώνυμο Βελλιανίτης.

Φεύγοντας από το χωριό μας, τη σημερινή Χρυσαυγή, πήραν μαζί τους και την εικόνα της Παναγίας από το ναό της στη θέση Χάλασμα. Έκτισαν στη συνέχεια τη δική τους εκκλησία στο νησάκι που είναι μπροστά από το Γάιο και τοποθέτησαν την εικόνα εντός του ναού, που σήμερα φέρει το όνομα Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΒΕΛΛΙΑΝΙΤΩΝ

Το χωριό που εγκατέλειψαν, τότε βρίσκονταν γύρω από το μοναστήρι του ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ της Βέλλιανης. Φαίνεται πως οι κάτοικοι ετύγχανον της πλήρους προστασίας της Ιεράς Μονής και προφανώς έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο επαναστατικό κίνημα. Η Μονή εκείνα τα χρόνια διέθετε σημαντική περιουσία, αποτελούμενη από μεγάλο αριθμό ζώων, ελαιόδεντρα, γαιοκτήματα κλπ

Οι Σπαχήδες (αγροφυλακή-αστυνομία) της εποχής εκείνης άσκησαν μεγάλη πίεση σ’ αυτούς και αναγκάστηκαν να καταφύγουν στο νησί των Παξών, που ως γνωστόν τότε βρισκόταν υπό Ενετική κατοχή και η εξουσία τους δεν είχε σχέση με την καταπίεση των Τούρκων.

Το πώς έφθασαν εκεί, ποιος τους βοήθησε και όλες τις λεπτομέρειες δε τις γνωρίζουμε. Από τους Βελλιανίτες των Παξών μάθαμε ότι το αρχειακό υλικό που υπήρχε και ήταν πληρέστατο για τα θέματα της εποχής, καταστράφηκε από τα νερά της θάλασσας που εκβράστηκαν στο παραλιακό εγκατεστημένο αρχείο γύρω στο 1940.

Από της εγκατάστασής τους εκεί είχαν πάντοτε τη φροντίδα και την προστασία του μοναστηριού έως το 1920 από μαρτυρία που μας έδωσε πριν πολλά χρόνια γέροντας του χωριού μας. Το επώνυμό τους έφθασε στην Κέρκυρα και σε γειτονικά νησιά (Οθωνούς, Μαθράκι και Ερείκουσα), στις ΗΠΑ, στην Αργεντινή κλπ. και αναδείχτηκαν σε ανώτατα αξιώματα στη χώρα μας και αλλού.

Από το 1982-1986 ο Μορφωτικός Εκπαιδευτικός Όμιλος του χωριού μας ήρθε σε επαφή με τους εκεί Βελλιανίτες και ανταλλάξαμε επισκέψεις και συλλειτουργηθήκαμε στις δύο ΠΑΝΑΓΙΕΣ.

Δε χάσαμε τις επαφές μας και στις 15 Αυγούστου επισκεπτόμασταν το νησάκι για προσκύνημα στη δική μας εκκλησία. Μετακινήσεις σαν  την παραπάνω αναφερόμενη, γίνονταν παλαιότερα μεμονωμένες ή ομαδικές για ευνόητους λόγους.

Ο Γεώργιος Λώλος, είναι Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός, Πρώην προεδρος της Τ.Κ Χρυσαυγής